Rij na rij voor de winkels in het dorp Baarle-Hertog, net over de kriskras door elkaar lopende grens met België. En uiteraard niet voor de dagelijkse boodschap, maar voor het vuurwerk! Het was er de afgelopen tijd al druk, maar nu is het toch wel het toppunt. En het gaat bijna exclusief om Nederlanders die toch nog even inslaan, terwijl we helemaal geen vuurwerk af mogen steken hier... Niet dat de verkopers in het half Nederlandse, half Belgische dorp zich daar druk om maken. Ze zijn ongetwijfeld blij met de klandizie.

Dubbel zo druk
Belg-met-Nederlandse-tongval Jeroen Cornelissen van Dolfijn vuurwerk is zo'n handelaar. Hij heeft zijn winkel uiteraard in het Belgische deel van Baarle en werkt met een click & collect-systeem. Hij heeft bewust hiervoor gekozen, om toch een beetje de Nederlandse regels na te leven. Al had hij dat in principe niet hoeven doen.

Maar welk systeem Jeroen ook gebruikt: "We mogen niet klagen. 99 procent van onze klanten zijn Nederlanders. En het is toch bijna dubbel zo druk als voorgaande jaren," stelt hij met een stralende glimlach die je door zijn mondkapje heen kunt zien. Toch leeft hij ook erg mee met de winkeliers die toevallig net aan de 'verkeerde' kant van de straat zitten: "Het is jammer voor onze Nederlandse concullega's. Maar wij mogen niet klagen, dit is echt ons seizoen."

Ontstemd
Naast het vuurwerkverbod in Nederland is hier sowieso een veel strengere lockdown dan bij de zuiderburen. En dat zorgt voor scheve gezichten bij andere winkeliers, ook die helemaal geen vuurwerk verkopen. Mariette Oosters zit met haar kledingzaak Crystal Sands op Nederlands grondgebied en moet dus gesloten blijven. En nee: ze is niet boos op de vuurwerkhandelaren aan de andere kant van de grens. Maar wel op de gemeente en overheid.

"Ik ben enorm ontstemd over hoe het hier gaat, in een gemeente die Belgisch en Nederlands is. We houden ons hier strikt aan de regels. Maar in het Belgische deel van hetzelfde dorp is het wel toegestaan, dat ontstemt mij," maakt Mariette direct duidelijk als Hart van Nederland bij haar in de winkel staat. Ze denkt dat het Nederlandse deel van het dorp de landelijke regels helemaal niet goed opvolgt. "Vuurwerk mag niet verkocht, vervoerd en afgestoken worden."

Als de onderneemster vervolgens naar buiten kijkt, ziet ze de lachende klanten voorbijlopen die precies 50 meter verderop hun vuurwerk hebben gekocht. Ze benadrukt nogmaals: ze gunt iedereen zijn of haar lol. Maar als handhavers bij haar buren, een bloemist, binnen staan om te eisen dat de kerststukjes naar binnen worden gehaald, dan breekt er bij haar toch iets. "Handhaving is terecht, iedereen moet zich aan de wet houden. Maar ik vraag mij af: waar is die handhaving voor het vuurwerk?" Gekscherend noemt ze het zuidelijke dorp 'een vrijstaat'.

De oplossing? Mariette: "Op het moment dat Nederland in lockdown is en België niet, vind ik nog steeds dat beide landen samen moeten gaan zitten voor dit soort onderwerpen."

Gemeente Baarle-Nassau

De gemeente laat in een reactie aan Hart van Nederland weten dat ze begrip hebben voor de frustratie van de Nederlandse ondernemers en inwoners. Ze zeggen er met de politie en boa's alles aan te doen om de situatie beheersbaar te houden. Ook stellen ze zoveel als mogelijk is af te stemmen met de Belgische buurtgemeente.

"We kunnen echter niet overal tegelijk zijn én we zijn geen bevoegd gezag op het Belgisch grondgebied van Baarle-Hertog. We betreuren het dat vele Nederlanders over de grens gaan winkelen en vuurwerk aanschaffen. Niet alleen vanuit de noodzaak om verplaatsing in het licht van de coronapandemie te beperken, maar tevens omdat er een verbod op het afsteken en vervoeren van vuurwerk op Nederlands grondgebied is. We doen dan ook een appèl op de verantwoordelijkheid van mensen zelf. Kom niet hiernaar toe om vuurwerk in te kopen."

Controles

Wie Baarle-Nassau of -Hertog binnenrijdt, heeft een redelijke kans om controles tegen te komen. Al gelooft Mariette niet dat het genoeg is of vaak genoeg gebeurt. "Als dorpsbewoners houden we het goed in de gaten. En natuurlijk zeggen ze: er worden steekproeven gehouden. Dat is niet voldoende. Het doet niet af aan wat er Nederland in gebracht wordt."

Dinsdag staat er in ieder geval wel zo'n controle aan de rand van het dorp. Ditmaal van de Inspectie Leefomgeving en Transport, een partij die net zoals de politie zoiets uit kan voeren. Navraag van Hart van Nederland leert dat dinsdag bij deze specifieke controle er 45 personen staande zijn gehouden en er tussen de 300 en 350 kilo vuurwerk in beslag is genomen.

Resultaten onderzoek
We hebben het de mensen via een poll op Opiniemeters gevraagd. Hieruit is gebleken dat 11 procent het eens is met de stelling: “Ik ga dit jaar toch vuurwerk halen”. 86 procent is niet eens met de stelling en 4 procent heeft er geen mening over. 

Aan deze Opiniemeters poll deden 10.954 deelnemers mee.