De Nederlandse politiek moet verregaande hervormingen doorvoeren om een toekomstig schandaal zoals de toeslagenaffaire te voorkomen. Dat staat in een nog ongepubliceerd rapport van de Raad van Europa (RvE) over de democratie en rechtspraak in Nederland. Aldus Nu.nl.

De Venetiëcommissie van de RvE schreef op verzoek van de Tweede Kamer en naar aanleiding van de toeslagenaffaire een rapport over de rechtsbescherming in Nederland. RTL Nieuws en Trouw kregen alvast inzage in de aanbevelingen in het vertrouwelijke rapport.

In het rapport wordt hard uitgehaald naar de huidige politieke cultuur in ons land. Zo is er forse kritiek op het achterhouden van informatie voor Kamerleden en het hinderen en tegenwerken van parlementariërs van coalitiepartijen. De commissie doelt hiermee op de kritiek en tegenwerking die toenmalig CDA'er Pieter Omtzigt binnen zijn fractie te verduren kreeg toen hij zich in het toeslagendossier vastbeet. Tijdens de ministerraad werd door bewindspersonen geregeld over zijn optredens geklaagd.

Door het toeslagenschandaal werden tienduizenden ouders door de Belastingdienst onterecht als fraudeur bestempeld en moesten zij soms voor de kleinste fouten enorme bedragen terugbetalen.

Verder moet de positie van het parlement en individuele Kamerleden worden versterkt, vindt de RvE. Het informatierecht moet beter en ook zouden Kamerleden en parlementaire commissies meer geld en ondersteuning moeten krijgen. Daarnaast zou een minderheid in de Kamer in de toekomst voldoende moeten zijn om hoorzittingen of een parlementair onderzoek te starten.

Kritische geluiden moeten op hoogste niveau terechtkomen

Kritische geluiden over het regeringsbeleid moeten niet onder het tapijt geveegd worden, maar juist op het hoogste niveau worden behandeld, stelt de RvE. Verder moeten burgers beter worden geholpen als zij klachten hebben over overheidsinstanties en zouden die neutraal moeten worden behandeld.

Volgens RTL Nieuws en Trouw uit de Venetiëcommissie ook kritiek op de rol van Kamerleden bij de totstandkoming van de Algemene wet inkomensafhankelijke regelingen (Awir), die bijdroeg aan de 'alles-of-nietsaanpak' in het toeslagenschandaal. De parlementariërs zouden daarbij onvoldoende hebben gelet op de basisprincipes van behoorlijk bestuur, zoals redelijkheid en billijkheid. In nieuwe wetgeving zouden die principes moeten worden opgenomen, zodat uitvoeringsorganisaties van wetten kunnen afwijken als die burgers onevenredig hard raken.

Het demissionaire kabinet kondigde in januari, na het aftreden naar aanleiding van het rapport Ongekend onrecht, verschillende hervormingen aan. De Venetiëcommissie zegt er vertrouwen in te hebben dat die zullen leiden tot een verbetering van de huidige bestuurscultuur. De commissie zegt Nederland bij die hervormingen te willen ondersteunen.

De RvE is een internationale organisatie bestaande uit 47 Europese landen, die erop gericht is om de democratie, mensenrechten en de rechtsstaat te verbeteren. Het is niet de eerste keer dat de Venetiëcommissie van de RvE harde kritiek uit op de politieke cultuur in een Europees land. Malta, Polen en Hongarije werden eerder al stevig aangepakt vanwege hun bestuurscultuur.

Resultaten onderzoek
We hebben het de mensen via een poll op Opiniemeters gevraagd. Hieruit is gebleken dat maar 81 procent het eens is met de stelling: “De politieke cultuur in Nederland moet veranderen”. 8 procent is niet eens met de stelling en 11 procent heeft er geen mening over. 

Aan deze Opiniemeters poll deden 9531 deelnemers mee.