Obesitas verhoogt het risico op een ernstiger verloop van COVID-19. Een belangrijke verklaring daarvoor is de grote hoeveelheid buikvet, die het immuunsysteem uit balans brengt. Dat vertelde prof. dr. Liesbeth van Rossum, hoogleraar Obesitas en Stress en internist-endocrinoloog aan het Erasmus MC Rotterdam als een van de  sprekers tijdens het webinar “Obesitas en COVID-19”. Dit webinar van het Obesitas Platform is op 7 mei gevolgd door circa 1.100 zorgprofessionals.

Overgewicht bij 77 procent van de IC-patiënten

Volgens Van Rossum komen momenteel 2 pandemieën samen: de acute pandemie van het coronavirus en de chronische pandemie van overgewicht. Veel coronapatiënten die in Nederland op de intensive care (IC) worden opgenomen, hebben overgewicht, zo blijkt uit onderzoek van de Nationale Intensive Care Evaluatie (NICE). Van de IC-patiënten met COVID-19 heeft 77 procent overgewicht (BMI vanaf 25) en bij 30 procent is sprake van obesitas (BMI vanaf 30). Van Rossum: ‘Dat zijn hogere percentages dan gemiddeld in Nederland voorkomt. Van de volwassen bevolking heeft 50 procent overgewicht en bij 15 procent is sprake van obesitas.’

Waarom obesitas nadelig is bij COVID-19

• Er zijn 4 belangrijke oorzaken voor het feit dat COVID-19-patiënten met obesitas relatief vaak op de IC worden opgenomen, aldus Van Rossum:
• Obesitas verhoogt het risico op diabetes type 2 en hypertensie, allebei risicofactoren voor een ernstiger ziekteverloop van COVID-19.
• Mensen met obesitas hebben vaak een beperktere longfunctie en sneller last van kortademigheid.
• Obesitas verhoogt het risico op trombose. Uit recent onderzoek blijkt dat veel COVID-19 patiënten op de IC trombose en longembolieën ontwikkelen.
• Obesitas verstoort het immuunsysteem.

Disbalans in immuunsysteem

Vooral de laatste oorzaak – een verstoord immuunsysteem – is volgens Van Rossum een belangrijke factor. Van Rossum: ‘Buikvet is een orgaan, dat pro-inflammatoire hormonen als leptine aanmaakt. Het gevolg is een chronische laaggradige ontsteking, die niet alleen diabetes type 2 en hypertensie in de hand werkt, maar ook het immuunsysteem continu belast en uit balans brengt. Als er dan een virus langskomt, reageert het immuunsysteem minder goed. Dat betekent dat het virus zich sneller kan vermeerderen bij iemand met obesitas dan bij iemand met een gezond gewicht.  

Is afvallen goed voor de weerstand?

Van Rossum ging ook in op de vraag of afvallen goed is voor de weerstand. Volgens haar is een crashdieet niet gunstig, maar kan op een rustige manier afvallen het immuunsysteem bij mensen met obesitas versterken. Ze ziet daarbij (opmerkelijk genoeg) eerder een rol weggelegd voor gecombineerde leefstijlinterventies (GLI) dan voor de diëtist: ‘Voeding is wel een belangrijke factor bij obesitas, maar niet de enige factor. Als het probleem alleen op voedingsgebied ligt en er geen sprake is van bijvoorbeeld te weinig beweging en dikmakende medicatie, dan kan een diëtist goede resultaten boeken. Jammer genoeg kreeg de enige diëtist onder de sprekers niet de gelegenheid hier ook op te reageren, want dan had die kunnen aanvullen dat diëtisten veel meer doen dan alleen voeding bij de behandeling van obesitas en overgewicht. 

Resultaten onderzoek

Uit deze poll bleek dat een meerendeel (75%) vond dat de overheid daadwerkelijk wel medeverantwoordelijk was voor de gezondheid van de mensen. Toch bleek op Facebook een hele andere verhouding plaats te vinden. Daar was er een kleine meerderheid die vond dat de overheid medeverantwoordelijk was. Het blijft een discutabel punt, zo veronderstelde iemand in de reacties op de Facebook pagina, het minder gezonde eten is tenslotte vaak goedkoper. Daarentegen waren er ook mensen die vonden dat dit geen reden moest zijn om ongezonde dingen te kopen. 

Over dit onderzoek

Aan dit onderzoek deden 5519 mensen mee.

Na de vragenlijsten van Opiniemeters, waarbij respondenten geld verdienen en mogelijk prijzen winnen met het invullen van vragenlijsten, wordt ze gevraagd om hun mening te geven over een actueel onderwerp.